Ορθοπεδική Ρεφλεξολογία στο Massage World

Με αφορμή και μετά από μία πετυχημένη χρονιά εργαζόμενος εθελοντικά, προσφέροντας Ορθοπεδική Ρεφλεξολογία και Ιπποκρατική Ανάτριψη, στην ανδρική ομάδα χάντμπωλ του Διομήδη Άργους, είχα την τιμή να αποδεχτώ μία ξεχωριστή πρόσκληση του σωματείου Ρεφλεξολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου (AoR – UK). Δέχτηκα λοιπόν να συνεισφέρω - συμμετάσχω σε ένα ειδικό Ρεφλεξολογικό ένθετο για το γνωστό περιοδικό Massage World – τεύχος 78 με ένα άρθρο στην Ορθοπεδική (αθλητική) Ρεφλεξολογία. Το συγκεκριμένο τεύχος όπως και το προηγούμενο ήταν αφιερωμένα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου.
Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο εν λόγω άρθρο ΔΕΝ αποτελούν μόνον μία θεωρητική προσέγγιση, αλλά προέρχονται από προηγούμενες εμπειρίες και από τη συνεργασία μου με μια μεγάλη ποσότητα και ποικιλία αθλητών, και ιδίως εκείνων του Διομήδη Άργους.

 

Το λατινικό αξίωμα “Citius, Altius, Fortius” (πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά) που πρότεινε ο Πιερ ντε Κουμπερτέν κατά τη «γέννηση» της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής το 1894, έδωσε τα κίνητρα στους αθλητές και στους προπονητές του Διομήδη για να κερδίσουν το Ελληνικό πρωτάθλημα ανδρών 2012 και το EHF Τσάλεντζ Καπ των ανδρών 2012.
Το δικό μου λατινικό αξίωμα, "salubrious” ( salubrious υγιεινά, ευνοϊκά για την υγεία ή την ευημερία), με παρακίνησε, συμπληρωματικά στην υπάρχουσα ιατρική ομάδα του Διομήδη, ώστε ο προπονητής να έχει όλους τους παίκτες στην διάθεσή του πριν από κάθε παιχνίδι, 29 παιχνίδια συνολικά, παρά τους πολυάριθμους τραυματισμούς κατά τη διάρκεια του αγωνιστικού έτους.

Ένα άλλο ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο που προέκυψε κατά τον ετήσιο οικονομικό απολογισμό της ομάδας (σύμφωνα με τον μάνατζερ κ. Μούκιο) είναι το γεγονός ότι παρατηρήθηκε μείωση εξόδων 50% στην ιατρική περίθαλψη και αποκατάσταση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Η συγκεκριμένη συμμετοχή μου στο ένθετο απεικονίζει την πραγματική δυναμική των Ελλήνων Ρεφλεξολόγων και σωματοθεραπευτών γενικότερα.

Στην ζωή μου έχω δεχτεί βοήθεια από πολλούς ανθρώπους, είμαι ευγνώμων σε αυτούς, στον Ιπποκράτη και Γαληνό που μας κληροδότησαν τις γνώσεις τους και σε δύο συγκεκριμένους εκπαιδευτές μου! Φυσικά και στον Διομήδη Άργους για την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπο μου.

To κείμενο στα Ελληνικά

Ορθοπεδική (αθλητική) Ρεφλεξολογία

Ο Σπύρος Δημητράκουλας σπούδασε Ρεφλεξολογία και μάλαξη στο NHS, τώρα είναι εκπαιδευτής Ρεφλεξολογίας και Ιπποκρατικής μάλαξης στο ΝΗS και Νεύρο Ρεφλεξολογίας για το MNT-NR. Το ακόλουθο άρθρο του ζητήθηκε να το γράψει από το Association ofReflexologists – UK για τις ανάγκες του Ολυμπιακού τεύχους του περιοδικού Massage WorldUK. O Σπύρος θεωρήθηκε ο καταλληλότερος για να εκπροσωπήσει την Ρεφλεξολογία σε αυτό το τεύχος λόγο της συστηματικής Ρεφλεξολογικής ενασχόλησης του με τον αθλητισμό. Πρόσφερε Ρεφλεξολογία στην Ελληνική Ολυμπιακή ομάδα Χάντμπολ το 2004 – 6^ηθέση. Είναι ο ομαδάρχης της ομάδας των εθελοντών χειρομαλακτών του Κλασσικού Μαραθωνίου των Αθηνών από το 2007 οπότε και ξεκίνησε η ομάδα. Συνεργάζεται με την εταιρεία ΝΙΚΕ ως ο υπεύθυνος για την ομάδα των χειρομαλακτών στους αγώνες που διοργανώνει η εταιρεία. Το 2011-12 συνεργάστηκε με την ομάδα Χάντμπολ Διομήδης Άργους η οποία κέρδισε το Ελληνικό πρωτάθλημα αλλά και το Ευρωπαϊκό κύπελλο Challenge Cup όπου σημειώθηκε το εντυπωσιακό γεγονός να μην χάσει ούτε έναν αγώνα αθλητής της ομάδας παρά τους συχνούς τραυματισμούς. Ο Σπύρος με τις ιστορικές έρευνες του, έχει αλλάξει για πάντα την ιστορία της Ρεφλεξολογίας και αναβιώνει μέσω της Ορθοπεδικής Ρεφλεξολογίας της θεωρίες των Ιπποκράτη και Γαληνό για τις τρίψεις και συγκεκριμένα αυτές που εφαρμόζονταν στα πόδια. Τον Ιούλιο και Σεπτέμβριο του 2013 έχει προσκληθεί να παρουσιάσει την Ορθοπεδική Ρεφλεξολογία στο Association of Reflexologists– UK και στο 14^ο Παγκόσμιο Συνέδριο του International Council of Reflexologists.

Την ώρα που θα διαβάζετε αυτές τις γραμμές οι Ολυμπιακοί Αγώνες 2012 του Λονδίνου θα βρίσκονται σε εξέλιξη και πολλοί διά χειρών θεραπευτές θα είναι παρόντες να βοηθήσουν τους καλύτερους αθλητές του κόσμου να ανταποκριθούν στο Ολυμπιακό ρητό Citius, Altius,Fortius, " ταχύτερα, ψηλότερα, δυνατότερα".

Η Ορθοπεδική Ρεφλεξολογία – OΡ είναι μιας μορφής διά χειρών θεραπείας (όπως η κλασσική Ρεφλεξολογία) όπου ο θεραπευτής “εργάζεται” στα άκρα μέσω μιας έννοιας ύπαρξης ακριβής ανάκλασης του σώματος εκεί σε μία κλίμακα 1:33(1). Ένα στοιχείο που διαχωρίζει την ΟΡ από άλλες μορφές Ρεφλεξολογίας είναι η εφαρμογή της γνώσης που μας κληροδοτήθηκε από τους αρχαίους Έλληνες ιατρούς. Η τέχνη της ανάτριψης ή μασάζ (sic) αναπτύχθηκε στην αρχαία Ελλάδα ακριβώς στον χώρο του αθλητισμού, το Γυμνάσιο!

Οπότε, ενώ ο Ρεφλεξολόγος εργάζεται/εστιάζει στα ανακλαστικά σημεία που βρίσκονται στα πόδια, ο Ορθοπεδικός Ρεφλεξολόγος εργάζεται στα οστά, μυς, σύνδεσμοι, τένοντες και νεύρα των ποδιών όπου βρίσκονται τα ανακλαστικά σημεία με σκοπό να επιφέρει σε αυτά το μέτρο, το οποίο είναι το άριστο – Κλεόβουλος(2) !

Πως επιτυγχάνεται αυτό πρακτικά?

Πόσο δυνατά να πιέσω, για πόση ώρα και σε ποιο σημείο?

Ο Ιπποκράτης απαντά σε αυτά τα αιώνια ερωτήματα στο βιβλίο του Περί Ιατρείου, παράγραφος 17(3).

“Οι εντριβές μπορούν να χαλαρώσουν ή να αυξήσουν τον τόνο των μαλακών μορίων και να αναπτύξουν τη σαρκοφυΐα, ή να την αδυνατίσουν, μια σκληρή εντριβή αυξάνει τον τόνο, μια μαλακή εντριβή χαλαρώνει, μια συχνή εντριβή αδυνατίζει, μια μέτρια εντριβή παχαίνει τα μαλακά μόρια."

Είναι ουσιώδης σημασίας για να μπορέσει ο θεραπευτής να ακολουθήσει αυτές τις οδηγίες αποτελεσματικά να έχει “εμπειρία” να διακρίνει σωστά την κατάσταση των ιστών του κάθε αθλητή και τότε να αποφασίσει ποιον συνδυασμό (εξαρτώμενο σε δύναμη και διάρκεια) θα εφαρμόσει και τελικώς να μετατρέψει τους ιστούς- ανακλαστικά σημεία - μύο-περιτοναϊκές αλυσίδες, Κινέζικους μεσημβρινούς - trigger points κλπ σε μέτρον, άριστον!

Ιστορικά μία από τις πρώτες αναφορές θεραπείας των ακρών με σκοπό την επίδραση στο σώμα βρίσκεται στο βιβλίο Πέρι Ιατρικής του Ρωμαίου εγκυκλοπαιδικού Άυλου Κορνήλιου Κέλσου: “Πολύ πιο συχνά ωστόσο, κάποιο άλλο μέλος πρέπει να τριφτεί από αυτό που πονά για να ανακουφιστεί, και ιδίως όταν θέλουμε να απομακρύνουμε τα υλικά (περιττώματα) από την κεφαλή ή τον θώρακα, οπότε τρίβουμε τα χέρια και πόδια.”(4)

Θα προσθέσω ένα ακόμα μέρος από το κείμενο το οποίο αναφέρεται στα “μυοτατικά ανακλαστικά και την αρχή της αμοιβαίας νεύρωσης”, τα οποία χρησιμοποιούν παραδοσιακά οι Ρεφλεξολόγοι με θετικά αποτελέσματα, επειδή σας έχω μία συμβουλή πιο κάτω.

“Τέλος, εάν συγκεκριμένα άκρα τριφτούν, πολλές κινήσεις χρειάζονται και δυνατό τρίψιμο, και επειδή ολόκληρο το σώμα δεν μπορεί να εξασθένισει γρήγορα από ένα μέλος, και επειδή είναι απαραίτητο ένα μεγάλο μέρος των περιττωμάτων να διασκορπιστεί είτε ο στόχος μας είναι η ανακούφιση του σκέλους που τρίβεται, ή μέσω αυτού κάποιο άλλο σκέλος.” (4)

Υπάρχει διαφορά μεταξύ της μάλαξης και της Ρεφλεξολογίας?

Η απάντηση είναι ναι και όχι. Αρχικά κανείς δεν είναι καλύτερος στο να εργάζεται στα χέρια και πόδια από έναν σωστά εκπαιδευμένο Ρεφλεξολόγο, και πραγματικά εννοώ κανείς! Ο Ρεφλεξολόγος εργάζεται στους ίδιους ιστούς με έναν μασέρ αλλά μέσα από μία προσέγγιση ανάκλασης τμημάτων του σώματος στα άκρα με σκοπό να επηρεάσει τα εν λόγω τμήματα, ενώ ο μασέρ εργάζεται ώστε να επηρεάσει ακριβώς τους ιστούς στους οποίους εργάζεται. Επανεξετάζοντας δημοσιευμένες μελέτες που συγκρίνουν την επίδραση της μάλαξης του πόδα σε σχέση με την Ρεφλεξολογία του πόδα(5),(6),(7),(8) θα παρατηρήσουμε ότι και οι δύο προσεγγίσεις είναι ωφέλιμες. Αυτό επιβεβαιώνεται στο διάσημο ρητό της Γιουνίς Ίνγκαμ

"Εάν αισθάνεσαι έξω από τα νερά σου, δεν γνωρίζεις γιατί για ποιο λόγο, άσε τα πόδια να σου αποκαλύψουν την απάντηση, βρες το οδυνηρό σημείο και επεξεργάσου το".(9)

Μερικοί θα βρουν προκλητική την συσχέτιση της Ρεφλεξολογίας με την μάλαξη και θα επιχειρήσουν να τις διαχωρίσουν ακόμα και αν η δημιουργός της Ρεφλεξολογίας αρχικά ονόμασε την μέθοδο της “Η ανακλαστική μέθοδος Ίνγκαμ της μάλαξης συμπίεσης!”(10)

Που μπορεί να βοηθήσει τους αθλητές?

Όπως η κλασσική Ρεφλεξολογία, η ΟΡ μπορεί να προσφέρει συμπληρωματική βοήθεια στους αθλητές σε καταστάσεις έντασης/κούρασης μέσω της επίδρασης στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, σε καταστάσεις πόνου, τραυματισμών, την προαγωγή της χαλάρωσης, θεραπείας και ιδιοδεκτικότητας. Μέσα από την εμπειρία μου θεραπεύοντας αθλητές παρατήρησα ότι δεν δίνεται αρκετή προσοχή σε περιπτώσεις που σχετίζονται με όργανα όπως αυτά του πεπτικού σωλήνα. Οι προπονητές και οι αθλητές εστιάζουν στην καλή κατάσταση του μυοσκελετικού συστήματος το οποίο δεν βρίσκω σωστό. Φανταστείτε την περίπτωση του αθλητή με διαφραγματοκήλη ή παλινδρόμηση γαστρικών υγρών του οποίου τα συμπτώματα επιδεινώνονται κάτω από την επίδραση της αθλητικής δραστηριότητας λόγω της κίνησης του διαφράγματος. Η Ρεφλεξολογία έχει πολλά να προσφέρει στις τελευταίες περιπτώσεις.

Τι μπορείς εσύ ο μασέρ να κάνεις?

1. Επένδυσε στο να εκπαιδευτείς επαρκώς στην Ρεφλεξολογία, πιστέψτε με, “τα λεφτά θα πιάσουν τόπο!”
2. Αφιερώστε χρόνο στα πόδια. Αρχικά τρίψτε τα με σκοπό να τα αιματώσετε, να τα ξεπιάσετε και την ίδια στιγμή να παρατηρείτε αυτό που συμβουλεύει η Ίνγκαμ “εντοπίστε οδυνηρά σημεία”, συγκρατήστε τα για να τα επεξεργαστούμε αργότερα. Ήδη επηρεάζετε ορμόνες και τον πόνο μέσω των δερμοτόμιων.
3. Συνεχίστε κινητοποιώντας “ελευθερώνοντας” απαλά ρυθμικά τις αρθρώσεις – συνδέσμους των ποδιών, αυτό θα βοηθήσει στην ιδιοδεκτικότητα(11), στην ευλυγισία των ποδιών, ανακλαστικά θα αυξήσει την ευλυγισία των αρθρώσεων του σώματος. Σε καταστάσεις πόνου, για παράδειγμα οσφυϊκός πόνος, διεγείρετε αισθητικά κεντρομόλα ερεθίσματα που κλείνουν την πύλη του πόνου και μειώνουν την αλγοδεκτικότητα.(12),(13)
4. ‘Χαλαρώστε ή σφίξτε” όλους τους μυς, συνδέσμους σύμφωνα με την Ιπποκρατική οδηγία και επεξεργαστείτε όλα τα οδυνηρά σημεία, είτε είναι ανακλαστικά σημεία, αλυσίδες κίνησης, trigger points κλπ. Η πίεση σας θα πρέπει να είναι στον ηδονικό τόνο του δέκτη, “πονάει αλλά μου αρέσει”!
5. Για οποιουσδήποτε τραυματισμούς άκρων χρησιμοποιήστε την δοκιμασμένη στο χρόνο Ρεφλεξολογική εφαρμογή συστοίχισης και αντιστοίχισης. Παράδειγμα, για ένα στραμπούληγμα στον δεξιό αστράγαλο στο έσω σφυρό, μπορείτε να ψάξετε για το οδυνηρό σημείο στον αστράγαλο – έσω σφυρό του αριστερού ποδιού (αντιστοίχιση), ή στην έξω επιφάνεια του δεξιού καρπού – πλευρά αντίχειρα (συστοίχιση). Όταν βρείτε την οδυνηρή περιοχή εφαρμόστε δυνατό τρίψιμο και χειρισμούς καταπραϋντικούς. Σας συμβουλεύω να εκπαιδεύσετε τον αθλητή να το κάνει μόνος του 4-5 φορές την ημέρα, με προθυμία το μαθαίνουν και το εφαρμόζουν, έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα.
6. Για ρύθμιση του αυτόνομου νευρικού συστήματος (στρες-όργανα) εκτιμήστε και εργαστείτε ανάλογα στην βάση του 1^ου μεταταρσίου και 1^ου σφηνοειδούς οστού πελματιαία.

Μερικές συμβουλές

Με σκοπό να υπηρετήσουμε τους αθλητές μεγάλων επιδόσεων θα πρέπει και εμείς να έχουμε ευρωστία. Να διατηρείτε μία θετική στάση αισιοδοξίας, προσοχή στα λόγια σας, η ψυχολογία και η δεισιδαιμονία αποτελούν δυνατά στοιχεία στον αθλητισμό. Ποτέ να μην επιτρέπετε η εργασία σας να σχετίζεται με την επίδοση του αθλητή, είτε κέρδισε είτε έχασε. Και ούτε πρέπει να μεταβάλλονται τα συναισθήματα μας ανάλογα με την επίδοση του αθλητή, διατηρούμε την ψυχραιμία μας σε κάθε περίπτωση. Η δική μας δουλειά είναι να προσέλθει ο αθλητής στον αγώνα του με υγεία, οπότε συγκρινόμενο με το Ολυμπιακό ρητό το δικό μας θα πρέπει να είναι το salubrious: ευνοϊκός για την προώθηση της υγείας ή και της ευημερίας.

1. Nerve Reflexology Manual, Level 1, MNT-NR Int.

2. http://en.wikipedia.org/wiki/Cleobulus

3. http://archive.org/stream/hippocrates03hippuoft#page/76/mode/2up page 77

4. http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Celsus/2*.htmlp.180

5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21923711

6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20854342

7. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20643325

8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10595045

9. http://www.reflexology-usa.net/index.html

10. Stories the feet have told. Page 10 12^th edition 1956

11.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19427810

12.http://www.chiro.org/research/ABSTRACTS/Spinal_Pain_Syndromes.shtml

13.http://www.jaoa.org/content/105/suppl_4/S29.full#F3