Στρες - Ο χειρότερος εχθρός της θεραπείας

Dorthe Krogsgaard και Peter Lund Frandsen, Δανία
www.touchpoint.dk

Αυτό το άρθρο αναφέρει τρόπους για το πώς μπορείτε να δουλέψετε με τους αγχωμένους πελάτες σας και περιγράφει την σημασία του να είστε ικανοί να τους προσφέρετε καινούργιες πληροφορίες σχετικά με το στρες. Το άγχος για τους περισσότερους ανθρώπους στις βιομηχανικές περιοχές του πλανήτη είναι μέρος της καθημερινότητάς τους. Κοιτώντας μέσα στις εφημερίδες της Δανίας τους τελευταίους δύο μήνες, δύσκολα θα βρούμε θέμα που να μην εμπεριέχει την έννοια του στρες. Στις Η.Π.Α. η εθνική ασφάλεια εκτιμά πως κάθε μέρα ένα εκατομμύριο Αμερικανοί απουσιάζουν από την εργασία τους εξαιτίας του στρες. Αυτό κοστίζει στην κοινωνία το εντυπωσιακό ποσό των 150 δις δολαρίων τον χρόνο. Την περασμένη δεκαετία είδαμε μια ραγδαία αύξηση συμβούλων και θεραπευτών που προσέφεραν βοήθεια σε αγχωμένα άτομα. Το στρες μάνατζμεντ έχει γίνει μέρος του μοντέρνου λεξιλογίου. Οι ρεφλεξολόγοι έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν σε αυτή την ανάπτυξη. Έχουμε εξαιρετικά εργαλεία για να βοηθήσουμε ανθρώπους να μειώσουν τα επίπεδα του άγχους τους.

Γείωση

Πρώτα απ' όλα, το ότι εργαζόμαστε στα πόδια βοηθά τους πελάτες μας στο να επιστρέψουν στην κατάσταση της αίσθησης, ένωσης με τις ρίζες-γειώνονται. Αυτό μπορεί να ακούγεται -και όντως έτσι είναι- πολύ απλό, αλλά αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα στο να μειωθεί το στρες.

Παύση της σκέψης.

Από την εμπειρία μας, είναι μια καλή ιδέα να ζητάμε από τους αγχωμένους πελάτες μας να επικεντρώνονται στο σώμα τους και ιδιαίτερα στα πόδια τους την ώρα της θεραπείας. Ζητήστε τους "να αφήσουν το κεφάλι τους" και να σταματήσουν να σκέφτονται. Το επίπεδο ενέργειας μας επηρεάζεται ιδιαίτερα από τις σκέψεις μας και την συγκέντρωση, αυτό έχει αξιολογηθεί επιστημονικά από πολλούς ερευνητές. Πιστεύουμε πως το θεραπευτικό αποτέλεσμα επηρεάζεται ιδιαίτερα όταν υπάρχει και πρακτική συμμετοχή από τους πελάτες ζητώντας τους να συγκεντρώσουν την προσοχή τους και την πρόθεσή τους στην συνεδρία, επιτρέποντας στον εαυτό τους να αισθανθούν το ενεργειακό τους επίπεδο τόσο εσωτερικά όσο και σωματικά. Κατά την άποψή μας η συνεδρία θα ήταν πιο αποτελεσματική αν οι πελάτες δεν κοιμόντουσαν, εφόσον η ενέργεια της συνειδητότητας τους δυναμώνει την θεραπευτική δύναμη.

Το στρες είναι επίσης χημική αντίδραση.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως το στρες είναι ένα καθαρά ψυχολογικό φαινόμενο και εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν ότι έχει να κάνει επίσης με την χημεία του σώματος. Η φυσιολογική πλευρά του στρες διευθύνεται από το ΑΝΣ και τις ορμόνες της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης. Αν βρισκόμαστε σε στρες για μια παρατεταμένη περίοδο χρόνου - και νιώθουμε χρόνια “κυνηγημένοι” - θα καταλήξουμε σε μια κατάσταση εξάντλησης. Τα συστήματα του σώματος δεν μπορούν να διατηρήσουν τον έντονο ρυθμό και οι ορμόνες του στρες χάνουν την επίδρασή τους μετά από μια ώρα και αρχίζουν να αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και πολλές άλλες διαδικασίες. Αν η στρεσογόνα κατάσταση συνεχίζει, κάποια άτομα υποφέρουν από ολοκληρωτική κατάρρευση και παίρνει αρκετούς μήνες μέχρι να εξαφανισθούν τα συμπτώματα. Η απώλεια μνήμης είναι συνήθης εκδήλωση και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και ένα χρόνο επειδή τα νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο επανέρχονται με αργό ρυθμό.

Το αυτόνομο νευρικό σύστημα.

Επειδή το ΑΝΣ παίζει σημαντικό ρόλο στο στρες θα κοιτάξουμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να απευθυνθούμε σε αυτό με τεχνικές ρεφλεξολογίας. Το ΑΝΣ είναι το υποσυνείδητο μέρος του νευρικού συστήματος και αποτελείται από δύο μέρη: το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα. Αυτά τα δύο μέρη παίζουν αντίθετους/ανταγωνιστικούς ρόλους και μια ισορροπία μεταξύ τους είναι κρίσιμη για την ομαλή λειτουργία του σώματος. Το συμπαθητικό είναι δραστήριο όταν καίμε ενέργεια, δηλαδή η αντίδραση μάχης ή φυγής. Το παρασυμπαθητικό σύστημα από την άλλη είναι υπεύθυνο για την αποκατάσταση των αποθεμάτων μας, την πέψη, τις επιδιορθωτικές εργασίες και την αναπαραγωγή. Σε κατάσταση στρες η ζυγαριά έχει γύρει προς το συμπαθητικό, με υπερβολική δραστηριότητα σε αυτό το σύστημα. Αυτή είναι η φυσιολογική πλευρά του στρες. Κοιτώντας το ανατομικό σχέδιο του ΑΝΣ (εικόνα 1) παρατηρείστε πως και οι δυο πλευρές του ΑΝΣ ξεκινούν από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Τα κύτταρα των συμπαθητικών νευρώνων βρίσκονται στον νωτιαίο μυελό μεταξύ του 1ου θωρακικού και 2ου οσφυϊκού ενώ το παρασυμπαθητικό σύστημα έχει τις ρίζες του στο εγκεφαλικό στέλεχος και στο πυελικό πλέγμα μεταξύ 2ου ιερού και 4ου ιερού. Αυτές τις περιοχές χρησιμοποιούμε και στα πέλματα στα αντίστοιχα ανακλαστικά σημεία για να χειριστούμε το ΑΝΣ.

Στρες και πιασμένοι μύες.

Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα εκτός από το να νευρώνει όργανα όπως φαίνεται στο σχέδιο, στέλνει νευρικούς ιστούς προς τους λείους μύες σε όλες τις αρτηρίες και τριχοειδή αγγεία. Έτσι ελέγχεται η ροή του αίματος στα διάφορα μέρη του σώματος, κι αυτός είναι ο μηχανισμός πίσω από τα συμπτώματα όπως "πιασίματος", οδυνηρών μυών και άλλων συμπτωμάτων από το μυο-σκελετικό σύστημα που συχνά συναντάμε σε αγχώδη άτομα.

Αντανακλαστικά σχετικά με την προέλευση του ΑΝΣ.

Αυτά τα αντακλαστικά εντοπίζονται στην πελματιαία περιοχή του ποδιού κι εφόσον αφορά τις κεντρικές αντανακλαστικές δομές του νευρικού συστήματος δουλεύουμε στην οστέινη δομή του ποδιού. Η εικόνα 2 δείχνει πώς τα αντακλαστικά του συμπαθητικού βρίσκονται κατά μήκος του πρώτου μεταταρσίου και στο πρώτο σφηνοειδές οστό. Τα αντακλαστικά του παρασυμπαθητικού βρίσκονται σε δύο μέρη, ένα στο εγκεφαλικό στέλεχος που αντιστοιχεί στην δεύτερη φάλαγγα του μεγάλου

δακτύλου έως την πρώτη φάλαγγα όπως φαίνεται στην εικόνα 2. Ένας αποτελεσματικός τρόπος να δουλέψει κανείς αυτά τα αντακλαστικά πάνω στο οστό, είναι να τοποθετήσει τον αντίχειρα επίπεδα πάνω στο οστό, και μετά να γυρίσει τον αντίχειρα προς την πελματιαία πλευρά, παραμερίζοντας απαλά το μαλακό ιστό και φτάνοντας σε “καθαρή” επαφή με την επιφάνεια του οστού (εικόνα 3). Όταν δουλεύουμε αυτές τις περιοχές μπορούμε να κάνουμε τις κλασσικές τεχνικές ρεφλεξολογίας για να δουλέψουμε το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό και μετά να αφήσουμε το σώμα να εξισορροπήσει τα συστήματα. Αλλιώς αν προτιμάτε μπορείτε να σκεφτείτε σε επίπεδο τόνωσης και χαλάρωσης. Σε κατάσταση στρες θα ήταν ευεργετικό να τονώσετε το παρασυμπαθητικό σύστημα και να χαλαρώσετε το υπερφορτωμένο συμπαθητικό σύστημα.

Τεχνική χαλάρωσης.
Μια καλή τεχνική χαλάρωσης φαίνεται στην εικόνα 4, όπου σκεπάζετε με τους δυο αντίχειρες ταυτόχρονα ολόκληρη την ανακλαστική περιοχή. Χρησιμοποιείτε ένα πολύ απαλό άγγιγμα και απλώς κρατήστε για λίγο την περιοχή και αφήστε την ενέργεια

να κυλήσει. Οι περισσότεροι πελάτες βρίσκουν αυτό το άγγιγμα

πολύ χαλαρωτικό και άνετο. Κάντε το για κάποιο διάστημα και βρείτε οι ίδιοι μια άνετη στάση, έχοντας υπόψη πως ο πελάτης δεν είναι ποτέ πιο χαλαρός απ'ότι ο θεραπευτής!

Στρες ο χειρότερος εχθρός της θεραπείας.
Όταν έχετε έναν αγχωμένο πελάτη, μπορεί να εκτελέσετε τις πιο ακριβείς τεχνικές ρεφλεξολογίας με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά πολύ πιθανό να πάνε οι προσπάθειες σας χαμένες, επειδή το αγχωμένο σώμα είναι πολύ κακός "ακροατής". Η ρεφλεξολογία υποστηρίζει τις αυτοθεραπευτικές δυνάμεις του σώματος, αλλά τα συστήματα λειτουργούν στο ελάχιστο όταν υπάρχει κατάσταση στρες.
Γι' αυτό είναι καθοριστικό να ξεκινήσει κανείς την συνεδρία με τεχνικές που θα μειώσουν το επίπεδο του στρες και να βοηθήσουν στην επαναλειτουργία του παρασυμπαθητικού.

Χειρισμός του αγχωμένου πελάτη.
Να κάποιες ιδέες που μπορείτε να δοκιμάσετε στην πρακτική σας όταν ξεκινάτε μία ρεφλεξολογική συνεδρία με έναν αγχωμένο πελάτη:
· Πριν να ξαπλώσει στο τραπέζι του μασάζ ή την πολυθρόνα, ζητήστε τους να στηθούν με ελαφριά λυγισμένα γόνατα και να τινάξουν όλο το σώμα, κάντε τους να τινάξουν το στρες από το σώμα τους. Αυτό ακριβώς είναι η ενστικτώδης αντίδραση των ζώων στην φύση, όταν επιζήσουν από μια επίθεση. Οι άνθρωποι έχουν ακόμα αυτό το ένστικτο αλλά οι πολιτιστικοί κώδικες συμπεριφοράς δεν μας επιτρέπουν να τους χρησιμοποιούμε πια.
· Αν είναι δυνατό, αφήστε τους πελάτες σας να μιλήσουν για το στρες τους. Συμβουλή νούμερο 1 για το στρες: μιλήστε σε άλλους γι' αυτό!
· Μετά ζητήστε τους να δοκιμάσουν "να αφήσουν το κεφάλι τους" και να επικεντρωθούν στο σώμα τους. Ζητήστε να νιώσουνε τα πόδια τους και το υπόλοιπο σώμα.
· Ξεκινήστε την θεραπεία δουλεύοντας το ΑΝΣ. Σε πολύ αγχωμένα άτομα δοκιμάστε την τεχνική χαλάρωσης που είδαμε πιο πάνω.

Διεθνές αργό κίνημα.
Ένας άλλος τρόπος να βοηθήσετε αγχωμένους πελάτες είναι να τους ενημερώσετε για το διεθνές αναπτυσσόμενο κίνημα "αργή κίνηση". Αυτό είναι ένα αποκεντρωτικό κίνημα που προωθεί πιο αργούς ρυθμούς ζωής, δίνοντας έμφαση σε πράγματα που χρειάζονται χρόνο.
Ο μεγάλος εμπνευστής αυτού του κινήματος είναι ο Καναδός Κάρλ Ονορέ και το βιβλίο του "Προσευχή του Αργού Ρυθμού" το οποίο έχει μεταφραστεί σε 26 γλώσσες.
Το "slow" κίνημα απλώνεται σε πολλά θέματα και διαφορετικούς ανθρώπους, από μάγειρες που υπερασπίζονται το "slow food" μέχρι στελέχη της IBM που εκπαιδεύουν τους υπαλλήλους τους να τσεκάρουν τα e-mail τους μόνο 2 φορές την ημέρα.



Μετάφραση Ντίνα Ορφανουδάκη, Ρεφλεξολόγος, Βόλος
dinorf@gmail.com

Αναδημοσιεύεται από το περιοδικό του Σωματείου Ελλήνων Ρεφλεξολόγων ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ Τεύχος 05 Ιούνιο-Αύγουστο 2008.